Hoofdpagina: verschil tussen versies

Uit Knowledge Graph Kunstenpunt
Ga naar:navigatie, zoeken
Geen bewerkingssamenvatting
 
(19 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
== Kunstenpunt en dataverzameling ==
== Kunstenpunt en dataverzameling ==


Kunstenpunt verzamelt metadata over culturale activiteiten van artiesten met een band met Vlaanderen. We focussen op culturele activiteiten binnen de disciplines muziek, beeldende kunst en podiumkunsten. We kijken vooral naar concerten, muziekuitgaven (opnames), tentoonstellingen en residenties, en voorstellingen van theater, dans, performance, etc.
Kunstenpunt verzamelt metadata over culturele activiteiten van artiesten met een band met Vlaanderen en Brussel. We focussen op activiteiten binnen de disciplines muziek, beeldende kunst en podiumkunsten. We kijken daarom vooral naar concerten, muziekuitgaven (opnames), tentoonstellingen en residenties, en voorstellingen van theater, dans, performance, etc.


=== Geschiedenis en toekomst ===
=== Doelstellingen ===


Om die metadata te beheren zijn er in de afgelopen decades eigen databanken gebouwd. Maar de data zit daarin opgesloten. De technologie achter die databanken kan niet verder ontwikkeld worden. Een technologische vernieuwing is nodig. En die wordt geboden door het traject Doelgericht Digitaal Transformeren. Daarin wordt een uitwisselingsinfrastructuur en architectuur uitgetekend waarmee culturele spelers in Vlaanderen metadata over culturele activiteiten kunnen delen.
===== Kunstenpunt hergebruikt zelf de metadata =====


Kenmerkende spelers hiervoor in Vlaanderen zijn publiq (die uitinvlaanderen.be beheren), Cultuurconnect (die met bibliotheken en ticketing bezig zijn), meemoo (die metadata hebben over audiovisueel archiefmateriaal van culturele activiteiten) en Kunstenpunt (met onze metadata over podiumkunsten, muziek en beeldende kunst).  
Bij Kunstenpunt voorzien we zelf twee vormen van hergebruik van de gegevens. Enerzijds willen we '''onderzoek''' kunnen doen met de data, bv. door "spreidingsanalyses" te maken, en anderzijds willen we de gegevens gebruiken om de '''vindbaarheid''' van Vlaamse artiesten en hun activiteiten te verhogen via [https://databank.kunsten.be databank.kunsten.be].


Ook internationaal zijn er heel wat spelers actief die culturele activiteiten beschrijven: Discogs, Musicbrainz, Operabase, Artfacts, Bachtrack, Facebook, Songkick, BandsInTown, setlist.fm, SecondHandSongs, wikidata, etc.
====== Onderzoek ======


=== Visie ===
Kunstenpunt heeft een sterke reputatie op vlak van kwantitatief datagedreven onderzoek (naast de kernwerking, die meer kwalitatief geöriënteerd is). De eigen databank wordt voornamelijk gebruikt om de Vlaamse en internationale "spreiding" in kaart te brengen. Wie doet wat, waar en wanneer? Met welke partners? Een stuk van de kunstensector zelf heeft die spreiding nodig als onderdeel van haar verdienmodel, en het kunsten- en cultuurbeleid legt vanouds nadruk op internationale zichtbaarheid. De monitoring daarvan, en eventuele aansluitende praktijkgerichte en beleidsrelevantie conclusies, proberen we periodiek op te leveren.


Omdat Kunstenpunt geen technologiebedrijf is, is het voor ons belangrijk om cruciale en infrastructurele technologische overwegingen niet zelf te nemen. We vertrouwen op onze partners om een duurzame en gedeelde technologie-infrastructuur uit te bouwen. Daarom ligt voor ons de nadruk op de mogelijkheid om enerzijds metadata in een standaard formaat te kunnen aanvoeren aan die gedeelde infrastructuur, en anderzijds om te bewaken dat die infrastructuur alle tools aanreikt om de verzamelde data van een zo hoog mogelijke kwaliteit te houden. Alleen dan is waardevol hergebruik -- voor analyse, voor promotie, voor aanbevelingen, voor historisch onderzoek, voor data-geïnspireerd beleid, etc. -- mogelijk.  
====== Vindbaarheid: Databank.kunsten.be ======


=== Technologiekeuze ===
Op onze eigen website https://databank.kunsten.be hergebruiken we de metadata om over actoren en activiteiten "fiches" te tonen. Dat zijn er ongelooflijk veel. Die fiches helpen dus niet om mensen te promoten, want in de grote hoeveelheid is iedereen gelijk. Wat het wel doet is de vindbaarheid vergroten. De reputatie van Kunstenpunt en de aanwezigheid in de databank bevestigt voor een groot stuk het bestaan van de artiest en de activiteit. Het laat een spoor na. De artiest of activiteit is "gedocumenteerd". Wie het wil kan er ooit iets over terugvinden.


Na zorgvuldige overweging blijkt:  
Daarnaast voorzien we op https://databank.kunsten.be ook "lijstjes". Dat zijn duidelijk beschreven categorieën van mensen en/of organisaties waar we vanuit de missie van Kunstenpunt de nadruk op willen leggen. Dat zijn bv. organisaties die bezig zijn met jonge publieken, hedendaagse componisten, etc. Wie zich herkent in de categorie mag daarin opgelijst worden.
* Wikibase heeft een flexibel data schema, waarin via triples zowat eender welk data model geïmplementeerd kan worden.
* een Wikibase is een community-gedreven tool, te bereiken via APIs, SPARQL en andere linked open data connecties.  
* Kunstenpunt hoeft aan Wikibase geen eigen technische ontwikkeling te doen, maar er zijn spelers in de gemeenschap en op de markt die betrouwbare Wikibase instances aanbieden, en het onderhoud op zich nemen.
* Er kan wel een focus zijn op het datamodel (waarbij we de van Vlaanderen opgelegde standaard willen volgen), maar vooral op aanvoer van data en de kwaliteitsbewaking.  


Die overwegingen aligneren met de noden van Kunstenpunt. Om tot een wikibase te komen zetten we een wikibase.cloud instance op. Deze wikibase documenteert de zoektocht naar een werkbaar datamodel, dat compatibel is met de Vlaamse datastandaard, en plaveit zo de weg naar een volwaardige Wikibase instance.
===== Andere partijen =====


== Data model ==
De gegevens die we verzamelen zijn publiek goed. We vermijden het verzamelen van gevoelige gegevens die niet verder gedeeld mogen worden. Dus iedereen mag ze hergebruiken. Meer nog, via het uitwisselingsplatform dat de Vlaamse Overheid ter beschikking wil stellen is er mogelijk zelfs nog meer informatie beschikbaar. En Kunstenpunt engageert zich om waar mogelijk te verwijzen naar parallelle data op Wikidata (of andere platformen).


=== Kernitems en properties voor relaties ===
Om de data van Kunstenpunt te hergebruiken is er een [https://kg.kunsten.be/query SPARQL eindpunt].


In elk data model is het van belang om de entiteiten te definiëren, en te weten welke relaties er tussen die entiteiten moeten kunnen gelegd worden. De entiteiten zijn activiteiten (residenties, tentoonstellingen, podiumvoorstellingen, concerten, muziekreleases, ...), maar ook mensen en organisaties. Dat gaat dan bijvoorbeeld om makers, kunstenaars, muzikanten, artiesten, concertzalen, kunstgaleries, theaterzalen, repetitieruimtes, etc. Au fond zijn het allemaal "actoren" in dat veld, die "activiteiten" ontplooien. Daarom voorzien we twee belangrijke klasses: activiteiten en actoren.
=== Geschiedenis en toekomst ===


De oplijsting hieronder is abstract. Bekijk de pagina's [[Actor_model|modellering van actoren]] en [[Activiteit_model|modellering van activiteiten]] om dit concreet te maken.
Om die metadata te beheren hebben de voorgangers van Kunstenpunt (Vlaams Theaterinstituut, Muziekcentrum Vlaanderen, BAM) in de afgelopen decades eigen databanken gebouwd. Maar de data zat daarin opgesloten. Het datamodel was niet gestandaardiseerd, en de technologie achter die databanken kon bovendien niet verder ontwikkeld worden (omdat de gebruikte frameworks niet meer bestaan, niet meer ondersteund worden, de ontwikkelaars failliet of onbeschikbaar zijn, etc.)


==== Core Items ====
We ontwikkelden deze "knowledge graph" hier op kg.kunsten.be door gebruik te maken van de Vlaamse standaard voor Cultuurparticipatie (https://data.vlaanderen.be/doc/applicatieprofiel/cultuurparticipatie/) waarin ook het culturele aanbod beschreven kan worden. Door met deze standaard te werken connecteren we in Vlaanderen al zeker met publiq (die uitinvlaanderen.be beheren), Cultuurconnect (die met bibliotheken en ticketing bezig zijn), meemoo (die metadata hebben over audiovisueel archiefmateriaal van culturele activiteiten). Andere organisaties die hiermee bezig zouden kunnen zijn: amateurkoepelorganisaties (die vaak vrijetijdsagenda's bijhouden), CEMPER, CKV, alle archieven en collectiebeherende instellingen van het Vlaamse Cultureel-Erfgoeddomein, etc. Ook internationaal zijn er heel wat spelers actief die culturele activiteiten beschrijven: Discogs, Musicbrainz, Operabase, Artfacts, Bachtrack, Facebook, Songkick, BandsInTown, setlist.fm, SecondHandSongs, wikidata, etc.


[[https://osloddt.wikibase.cloud/w/index.php?title=Special:WhatLinksHere/Item:Q58526&hidetrans=1&hideredirs=1|link naar pagina met entiteiten van type Core Item]]
=== Visie ===


* Werk (Q58528)
==== Technologiekeuze ====
* Werktype (Q58529)
Omdat Kunstenpunt geen technologiebedrijf is, is het voor ons belangrijk om cruciale en infrastructurele technologische overwegingen niet zelf te nemen. We moeten vertrouwen op onze partners om een duurzame en gedeelde technologie-infrastructuur uit te bouwen. Dat kunnen we zelf niet doen.
* Activiteit (Q58530)
* Activiteittype (Q58531)
* Muziekuitgave (Q58532)
* Concert (Q58533)
* Podiumproductie (Q58534)
* Voorstelling (Q58535)
* Tentoonstelling (Q58536)
* Solotentoonstelling (Q58537)
* Groepstentoonstelling (Q58538)
* Beurs (Q58539)
* Performance (Q58540)
* Vertoning (Q58541)
* Residentie (Q58542)
* Uitvoerder (Q58543)
* Uitvoerdertype (Q58544)
* Organisator (Q58545)
* Organisatortype (Q58546)
* Rol (Q58550)
* Discipline (Q58549)
* Samenwerking (Q58551)
* Samenwerkingstype (Q58552)
* Locatie (Q58547)
* Locatietype (Q58548)
* Land (Q58553)
* Plaats (Q58554)
* Onbekend (Q58555)
* Kunstenpunt legacy url (Q58527)


==== Core Properties ====
Voor ons ligt de nadruk op de mogelijkheid om enerzijds metadata in een standaard formaat te kunnen aanvoeren, en anderzijds om te bewaken dat de infrastructuur die andere ontwikkelen alle tools aanreikt om de verzamelde data van een zo hoog mogelijke kwaliteit te houden.


[[https://osloddt.wikibase.cloud/w/index.php?title=Special:ListProperties/&limit=100&offset=0|link naar pagina met core properties]]
Dat wil zeggen dat we uit principe:


* is (P1)
* vermijden om "eigen software" te schrijven. We hergebruiken wat er ons wordt aangereikt vanuit bestaande (open source) pakketten
* activiteit type (P13)
* onze "feature requests" afstemmen op wat er beschikbaar is. Als we met een hele specifieke feature request komen die nog niet bestaat, dan is het mogelijk een feature die eigenlijk niet zo nodig is. Als dat wel zo zou zijn, dan signaleren we dat aan de ontwikkelaars en community rond het pakket, in de hoop dat zij deze feature opnemen in hun roadmap.
* activiteit type (vrij) (P49)
* ...
* agent type (P41)
* agent type (vrij) (P50)
* werk type (P48)
* werk type (vrij) (P51)
* discipline (P8)
* [[Property:P64|discipline (vrij)]]
* werkt samen met (P5)
* samenwerking type (P23)
* samenwerkingstype (vrij) (P25)
* is onderdeel van (P43)
* onderdeel type (P44)
* plaats (P10)
* locatie (P62): plek waar een activiteit kan plaatsvinden (gestructureerd veld, verwijst naar een Entiteit van het type Locatie (Q58547), bv. Kaaitheater (Q185777))
* locatie (vrij) (P55): plek waar een activiteit kan plaatsvinden (vrij veld)
* URL (P26)
* URL type (P27)
* [[Property:P63|URL type (vrij)]]
* gebracht door (P42)
* gebruikt werk (P4)
* rol (P15)
* rol (vrij) (P45)
* tijdstip (P7)
* begindatum (P17)
* einddatum (P18)
* duur (P9)
* eindplaats (P33)
* beginplaats (P34)
* status (P11)
* alternatieve naam (P14)
* media (P19)
* land (P20)
* email (P28)
* email type (P30)
* toestemming voor (P29)
* subsidie (P32)
* subsidie (vrij) (P52)
* format (P36)
* [[Property:P65|format (vrij)]]
* volgnummer (P38)
* isrc (P39)
* auteursrecht (P46)
* auteursrecht (vrij) (P47)
* adres (P54)
* trigger (P56)
* trigger (vrij) (P57)
* leeftijd (P58): vrije tekst veld om geschikte leeftijdsgroep aan te duiden
* opmerking (P40)
* sorteernaam (P31)


=== Hoe voer ik een XXXXX in? ===
==== Zelfidentificatie ====


Al die uitleg over items en properties is mooi en goed, maar hoe maken we dit concreet?
De databank is niet afgesloten, en bovendien ook niet gecureerd. Iedereen die zichzelf identificeert, of geïdentificeerd wordt als professionele of professionaliserende artiest mag in de databank. Idem voor hun activiteiten. Kunstenpunt hanteert geen eigen poortwachterschap.


==== Hoe voer ik een Festival in? ====
Kunstenpunt stelt drie mensen deeltijds tewerk om (één iemand per discipline) zelf actief metadata te verzamelen. Maar dat is niet voldoende, want er gebeuren bijzonder veel activiteiten door bijzonder veel actoren. Die allemaal overschouwen is onmogelijk. Daarom is het belangrijk dat we ''communities'' activeren en de mogelijkheid geven om de gegevens aan te vullen, te corrigeren, te verrijken, etc.


Klarafestival, Walden Festival en Klarafestival in de Zorg zijn drie festivals die jaarlijks georganiseerd worden door Festival van Vlaanderen - Brussel en Internationaal. Klarafestival 2023 werd geopende met een concert van Barbara Hannigan en London Symphony Orchestra, met Aphrodite Patoulidou als sopraansoliste. Het concert werd gecoproduceerd door Klarafestival en Bozar. Op het programma: Olivier Messiaen (1908 – 1992) met L'Ascension, quatre méditations symphoniques en Gustav Mahler (1860 – 1911) met Symphony No. 4 (info via https://www.klarafestival.be/en/concert/last-tickets-london-symphony-orchestra-barbara-hannigan)
Kunstenpunt kan hierbij een faciliterende rol spelen. Bijvoorbeeld door helpen accenten te leggen, projecten te definiëren, bijeenkomsten te organiseren, ondersteuning te bieden, de gemeenschap samen en actief houden, etc.


Als we willen, kunnen we dit heel gedetailleerd in deze wikibase overbrengen:
Zie deze pagina voor verdere reflectie over aanvullen van data: [[data kwaliteit projecten]].
* [[Item:Q164818|Festival van Vlaanderen/Brussel/Internationaal heeft een eigen fiche]], waar ze geboekstaafd staan als [[Item:Q58545|Organisator]]. Er is een datakwaliteitsprobleem, omdat bv. ook [[Item:Q168997|Klarafestival van Vlaanderen]] gebruikt wordt. We gebruiken even deze laatste entiteit in de rest van de oefening.
* [[Item:Q546018|Klarafestival]] als langslopend festival heeft ook een eigen fiche, waar het geboekstaafd staat als een [[Item:Q58530|Activiteit]].
* [[Item:Q546037||Klarafestival 2023]] als editie van deze langlopende festivalreeks krijgt ook een fiche, opnieuw geboekstaafd als [[Item:Q58530|Activiteit]], maar ook specifiek als [[Property:P43|onderdeel van]]  [[Item:Q546018|Klarafestival]] (de reeks). Dit kan parallel gedaan worden voor Walden Festival en Klarafestival in de Zorg.
* Het openingsconcert op [[Property:P17|datum]] 10.03.2023 krijgt ook [[Item:Q546107|een eigen fiche]]. Je ziet dat het een activiteit is van het [[Property:P13|activiteittype]] [[Item:Q58533|Concert]], en dat het [[Property:P43|onderdeel is]] van [[Item:Q546037|Klarafestival 2023]]. We kunnen ook meegeven dat het werk gebruikt werd van [[Item:Q546201|Olivier Messian "L'Ascension"]].
 
== Data kwaliteit ==
 
De gegevens in deze wikibase komen uit de legacy databanken van Kunstenpunt. Er is werk om de kwaliteit op het allerhoogste niveau te krijgen.
 
* Landen en steden
* Entiteiten van het type Actor: deze lijst kan nog dubbels bevatten, en in het beste geval hebben alle entiteiten een ID die verwijst naar wikidata of een andere authoriteit.
* Entiteiten van het type Activiteit: hier is ongetwijfeld ook nog ruis in te vinden > beurzen of groepstentoonstellingen die dubbel ingevoerd zijn, festivals die meermaals erin zitten, ...
* Entiteiten van het type Rol: hier is een wildgroei in gebeurd doorheen de jaren, ook mogelijke dubbels door de samenvoeging van muziek en podiumkunsten, en moet opgekuist worden
* Groepstentoonstellingen nakijken op dubbels, en kunstenaars toevoegen/mergen
* alles met (versie X) in de description
* ...

Huidige versie van 6 okt 2024 om 14:53

Kunstenpunt en dataverzameling

Kunstenpunt verzamelt metadata over culturele activiteiten van artiesten met een band met Vlaanderen en Brussel. We focussen op activiteiten binnen de disciplines muziek, beeldende kunst en podiumkunsten. We kijken daarom vooral naar concerten, muziekuitgaven (opnames), tentoonstellingen en residenties, en voorstellingen van theater, dans, performance, etc.

Doelstellingen

Kunstenpunt hergebruikt zelf de metadata

Bij Kunstenpunt voorzien we zelf twee vormen van hergebruik van de gegevens. Enerzijds willen we onderzoek kunnen doen met de data, bv. door "spreidingsanalyses" te maken, en anderzijds willen we de gegevens gebruiken om de vindbaarheid van Vlaamse artiesten en hun activiteiten te verhogen via databank.kunsten.be.

Onderzoek

Kunstenpunt heeft een sterke reputatie op vlak van kwantitatief datagedreven onderzoek (naast de kernwerking, die meer kwalitatief geöriënteerd is). De eigen databank wordt voornamelijk gebruikt om de Vlaamse en internationale "spreiding" in kaart te brengen. Wie doet wat, waar en wanneer? Met welke partners? Een stuk van de kunstensector zelf heeft die spreiding nodig als onderdeel van haar verdienmodel, en het kunsten- en cultuurbeleid legt vanouds nadruk op internationale zichtbaarheid. De monitoring daarvan, en eventuele aansluitende praktijkgerichte en beleidsrelevantie conclusies, proberen we periodiek op te leveren.

Vindbaarheid: Databank.kunsten.be

Op onze eigen website https://databank.kunsten.be hergebruiken we de metadata om over actoren en activiteiten "fiches" te tonen. Dat zijn er ongelooflijk veel. Die fiches helpen dus niet om mensen te promoten, want in de grote hoeveelheid is iedereen gelijk. Wat het wel doet is de vindbaarheid vergroten. De reputatie van Kunstenpunt en de aanwezigheid in de databank bevestigt voor een groot stuk het bestaan van de artiest en de activiteit. Het laat een spoor na. De artiest of activiteit is "gedocumenteerd". Wie het wil kan er ooit iets over terugvinden.

Daarnaast voorzien we op https://databank.kunsten.be ook "lijstjes". Dat zijn duidelijk beschreven categorieën van mensen en/of organisaties waar we vanuit de missie van Kunstenpunt de nadruk op willen leggen. Dat zijn bv. organisaties die bezig zijn met jonge publieken, hedendaagse componisten, etc. Wie zich herkent in de categorie mag daarin opgelijst worden.

Andere partijen

De gegevens die we verzamelen zijn publiek goed. We vermijden het verzamelen van gevoelige gegevens die niet verder gedeeld mogen worden. Dus iedereen mag ze hergebruiken. Meer nog, via het uitwisselingsplatform dat de Vlaamse Overheid ter beschikking wil stellen is er mogelijk zelfs nog meer informatie beschikbaar. En Kunstenpunt engageert zich om waar mogelijk te verwijzen naar parallelle data op Wikidata (of andere platformen).

Om de data van Kunstenpunt te hergebruiken is er een SPARQL eindpunt.

Geschiedenis en toekomst

Om die metadata te beheren hebben de voorgangers van Kunstenpunt (Vlaams Theaterinstituut, Muziekcentrum Vlaanderen, BAM) in de afgelopen decades eigen databanken gebouwd. Maar de data zat daarin opgesloten. Het datamodel was niet gestandaardiseerd, en de technologie achter die databanken kon bovendien niet verder ontwikkeld worden (omdat de gebruikte frameworks niet meer bestaan, niet meer ondersteund worden, de ontwikkelaars failliet of onbeschikbaar zijn, etc.)

We ontwikkelden deze "knowledge graph" hier op kg.kunsten.be door gebruik te maken van de Vlaamse standaard voor Cultuurparticipatie (https://data.vlaanderen.be/doc/applicatieprofiel/cultuurparticipatie/) waarin ook het culturele aanbod beschreven kan worden. Door met deze standaard te werken connecteren we in Vlaanderen al zeker met publiq (die uitinvlaanderen.be beheren), Cultuurconnect (die met bibliotheken en ticketing bezig zijn), meemoo (die metadata hebben over audiovisueel archiefmateriaal van culturele activiteiten). Andere organisaties die hiermee bezig zouden kunnen zijn: amateurkoepelorganisaties (die vaak vrijetijdsagenda's bijhouden), CEMPER, CKV, alle archieven en collectiebeherende instellingen van het Vlaamse Cultureel-Erfgoeddomein, etc. Ook internationaal zijn er heel wat spelers actief die culturele activiteiten beschrijven: Discogs, Musicbrainz, Operabase, Artfacts, Bachtrack, Facebook, Songkick, BandsInTown, setlist.fm, SecondHandSongs, wikidata, etc.

Visie

Technologiekeuze

Omdat Kunstenpunt geen technologiebedrijf is, is het voor ons belangrijk om cruciale en infrastructurele technologische overwegingen niet zelf te nemen. We moeten vertrouwen op onze partners om een duurzame en gedeelde technologie-infrastructuur uit te bouwen. Dat kunnen we zelf niet doen.

Voor ons ligt de nadruk op de mogelijkheid om enerzijds metadata in een standaard formaat te kunnen aanvoeren, en anderzijds om te bewaken dat de infrastructuur die andere ontwikkelen alle tools aanreikt om de verzamelde data van een zo hoog mogelijke kwaliteit te houden.

Dat wil zeggen dat we uit principe:

  • vermijden om "eigen software" te schrijven. We hergebruiken wat er ons wordt aangereikt vanuit bestaande (open source) pakketten
  • onze "feature requests" afstemmen op wat er beschikbaar is. Als we met een hele specifieke feature request komen die nog niet bestaat, dan is het mogelijk een feature die eigenlijk niet zo nodig is. Als dat wel zo zou zijn, dan signaleren we dat aan de ontwikkelaars en community rond het pakket, in de hoop dat zij deze feature opnemen in hun roadmap.
  • ...

Zelfidentificatie

De databank is niet afgesloten, en bovendien ook niet gecureerd. Iedereen die zichzelf identificeert, of geïdentificeerd wordt als professionele of professionaliserende artiest mag in de databank. Idem voor hun activiteiten. Kunstenpunt hanteert geen eigen poortwachterschap.

Kunstenpunt stelt drie mensen deeltijds tewerk om (één iemand per discipline) zelf actief metadata te verzamelen. Maar dat is niet voldoende, want er gebeuren bijzonder veel activiteiten door bijzonder veel actoren. Die allemaal overschouwen is onmogelijk. Daarom is het belangrijk dat we communities activeren en de mogelijkheid geven om de gegevens aan te vullen, te corrigeren, te verrijken, etc.

Kunstenpunt kan hierbij een faciliterende rol spelen. Bijvoorbeeld door helpen accenten te leggen, projecten te definiëren, bijeenkomsten te organiseren, ondersteuning te bieden, de gemeenschap samen en actief houden, etc.

Zie deze pagina voor verdere reflectie over aanvullen van data: data kwaliteit projecten.