Bestand:2714.jpg

Intendant: Dexia http://www.dexia.com/ + http://www.dexia.be/ Kunstenaars: LAb[au] http://www.lab-au.com Copyright afbeeldingen: Kunstenaars: LAb[au] - Architecten: Philippe Samyn & Partners, M & J.M. Jaspers - J. Eyers & Partners - Lichtingenieur: Barbara Hediger 15.08.07 – 15.08.09, zonsopgang - zonsondergang

"Who's afraid of Red, Green and Blue", een generatieve kunstreeks, LAb(au), 2007

De reeks neemt als uitgangspunt de 145 meter hoge Dexia Toren in Brussel, waarvan 4200 ramen individueel verlicht kunnen worden in kleur door middel van RGB-led bars. Het project gebruikt deze gevel niet als een enorm scherm, maar drukt het medium van de toren zelf uit: licht.

Het RBG-kleurmodel is een additief model dat rood, groen en blauw op verschillende manieren combineert om andere keuren samen te stellen. De naam van het model is de afkorting van de drie primaire kleuren, dus verschillend van de drie primaire kleuren in de kunst, namelijk rood, geel en blauw.

De titel "Who's afraid of Red, Green and Blue" is een parafrase op de reeks uit de zestiger jaren "Who's afraid of Red, Yellow and Blue" van de Amerikaanse kunstenaar Barnett Newman, één van de belangrijkste figuren van het abstracte expressionisme en één van de eerste kleurvlakkenschilders.Hij maakte gebruik van brede, afgelijnde kleurvlakken onderbroken door smalle verticale banden. Dit vocabularium herleidt schilderkunst tot haar essentie van kleur en ruimte, ontdaan van alle figuratieve aspecten. In tegenstelling tot Mondriaan's neoplasticisme was het werk van Newman een zoektocht naar de symbolische uitdrukking van abstracte kunst, eerder dan een autoreferentiële vormentaal van de samenstellende elementen.

Hoewel de titel eerder polemisch klinkt, wordt een retorische vraag gesteld die de confrontatie weergeeft van de betekenis en de middelen van de schilderkunst, waarbij de relatie tussen schilderwerk (object) en de waarnemer (subject) in vraag wordt gesteld. De referentie naar de Barnett Newman reeks duidt op het zoeken naar een vocabularium van kleur en vorm als een eigen taal voor de tijdsgebaseerde verlichting van de Dexia Toren. De reeks lichtkunstwerken, gebaseerd op de elementaire lichtcode, onderzoekt de symbolische waarde van de Toren als een stedelijk, dus collectief gegeven.

Verder introduceert dit project, dat licht met tijd verbindt, het begrip van het circadisch ritme. Een circadisch ritme is een 24-uren cyclus in het fysiologische proces van levende wezens die zich grotendeels afstemmen op externe leidraden als zonlicht en temperatuur. Een "circadische ontregeling" omvat de veranderingen die optreden in de afwisseling van dag en nacht.

"Met de introductie van gaslicht en daarna elektriciteit in het midden van de 19de eeuw heeft onze relatie tot sterrenkundige tijdsritmes en de afwisseling van dag en nacht belangrijke veranderingen ondergaan. "Dag uit nacht maken", zoals Heidegger het stelde, is één van de belangrijkste fysische omwentelingen in het stedelijke en huishoudelijke leven. Het internet en de veralgemeende mobiliteit hebben de ontregeling van tijdsgebaseerde ritmes verder versneld. Het is nu permanent dag, een continue en onmiddellijke helderheid over de gehele planeet, altijd en overal, door de elektrische verlichting en de schermen. De aarde heeft opgehouden rond haar eigen as te draaien en ons lichaam, onttrokken aan haar circadisch biologisch ritme, is slapeloos. (...)". (1)

Het eerste kunstwerk van de reeks is een grafische voorstelling van de tijd waarbij gebruik wordt gemaakt van RBG als code voor het uur (rood), de minuten (groen) en de seconden (blauw). Van zonsondergang tot zonsopgang zal de tijd afgebeeld worden door opeenvolgend bijgevoegde kleurenvlakken (bijv. rood plus blauw is paars), opbouwend in de hoogte tot middernacht. Dan wordt de ultieme som van gekleurd licht bereikt: wit. Een witte puls viert de nieuwe dag, waarna het licht progressief teruggegeven wordt aan de hemel.

(1) Décosterd & Rahm, Distortions, Editions HYX, 2005.

Dexia Tower, Brussels